- نویسنده : نسیم سحر
- بازدید : 1457 مشاهده
- دسته بندی : قرآن , مفسران و قاریان ,
بانو امين (نهله غروى نائينى) صاحب تفسير مخزن العرفان
محل تولد: اصفهان
تاريخ تولد: 1308 ق / 1268 ش
تاریخ وفات: 1403 ق / 1362 ش
استادان: مرحومه امين، روزگار کودکى را به تحصيل و تفکر پرداخت و اکثر علوم را نزد علاّمه فقيه مير سيد على اصفهانى نجف آبادى و شيخ مظاهرى اصفهانى در منزل خويش پشت پرده فرا گرفت .
شاگردان: سيد محمد على معينى امين و ...
معرفي تفسير:
تفسير فارسى مخزن العرفان که بيان همه سوره هاى قرآن کريم را در بر دارد، در 15 مجلد ترتيب يافته است . فسّر مخزن العرفان، اغلب در آغاز سور به بيان تعداد آيات، مکى يا مدنى بودن سوره و فضايل قرائت سوره پرداخته است، سپس آيه را ترجمه کرده و در توضيح آيات، به بيان و شرح لغات و کلمات آيه از قبيل نماز، انفاق، رزق، تقوى، کفر، علم و غيره مى پردازد مخزن العرفان، 1 / در تفسير سوره بقره.
در بيان لغت ها بيشتر از گفتار مفسران استفاده برده است, در اوايل تفسير، آيات را دسته دسته در تعداد کم( 2 الى 3) آيه ذکر کرده، سپس به توضيح آنها همت گماشته، در مواردى که توضيح و تفسير آيات کم بوده، آيات بيشترى را يکجا با هم آورده است. در اين تفسير، از آيات ديگر قرآن مجيد و گاهى از گفتار مفسران ديگر خصوصا طنطاوى کمک گرفته است. در مواردى از قبيل هدايت و اختصاص آن به متقينهمان، 1 / 78، 79. شبهات و سؤالاتى را مطرح و سپس پاسخ مى گويد.
با اينکه در سراسر تفسير چهره مفسّر به عنوان يک عارف واقعى جلوه گر است لکن آيات و احاديث را به روشى باطنى و تأويلات عرفانى بيان نمى کند.
فسّر در ضمن تفسير، به مباحث کلامى مى پردازد و در مباحثى از قبيل اضلال خداوند، عصمت انبيا، جبر و اختيار، نعمت الهى در تفسير سوره حمد در بيان« انعمت عليهم» و... مطالبى ايراد مى کند. به عنوان مثال در بحث« ليضل به کثيرا» بحثى درباره جبر و تفويض مى کند و نظريه اشاعره و معتزله را باطل مى شمارد و گفته معصوم را که فرمود:« امر بين الامرين» ذکر مى کند و در ردّ هر مسلک دليل مى آورد. مجتهده امين در تفسير خود از تفاسير شيعه و سنّى بهره برده و کلام آنها را ذکر کرده است از قبيل: تفسير قرآن حکيم( صدر المتألهين)، مجمع البيان( طبرسى)، تفسير على بن ابراهيم قمى، روض الجنان و روح الجنان( ابو الفتوح رازى)، تفسير عياشى، کشف الاسرار( ميبدى)، منهج الصادقين( مولا فتح اللّه کاشانى)، الميزان( علامه طباطبايى)، البرهان( بحرانى)، جواهر( طنطاوى)، روح البيان( آلوسى)، انوار التنزيل و اسرار التأويل( بيضاوى) و در المنثور( سيوطى). در لابلاى گفتارش از مفسران صحابه و تابعين چون ابن عباس، ابن مسعود و عکرمه نيز بهره جسته است.
روش تفسير :
مفسر در بيان برخى مطالب از احاديث استفاده کرده و از راويان خاص و عام، حديث نقل کرده و بيشتر از کتب حديثى مانند: کافى، بحار الانوار و عيون اخبار الرضا روايت ذکر کرده است.
حاجيه امين در ضمن تفسير آيات، به مباحث علوم قرآنى از قبيل اعجازهمان / 168.، حروف مقطعه همان، در آغاز تفسير سوره بقره.، محکم و متشابه همان، 3 / 168. و به ندرت به شأن نزول پرداخته است. درباره اعجاز در آيات، تحدّى را بيان و اعجاز قرآن را از جنبه هاى مختلف بررسى مى کند.همان، 1 / 168- 180.
با آن که در آغاز سوره بقره درباره حروف مقطعه به تفصيل صحبت کرده، در آغاز سور داراى حروف مقطعه چون آل عمران، يونس، هود، يوسف، قصص، نمل و... نيز مطالبى در حروف مقطعه متذکر شده است. در تفسير متشابهات مى گويد: براى فهم آنها بايد به گفتار معصومين عليهم السّلام رجوع کرد و چيزى از رأى خود نگفت .
آثار مفسر اين بانوى عالمه، صاحب آثار گرانمايه فارسى و عربى است که عبارتاند از:
- تفسير قرآن مجيد، به زبان فارسى به نام مخزن العرفان در تفسير قرآن مجيد در 15 مجلد,
- نفحات الرحمانيه، به زبان عربى و مشتمل بر 96 عنوان,
- سير و سلوک در روش اوليا و طريق سير سعدا,
- معاد يا آخرين سير بشر,
- روش خوشبختى، توصيه به خواهران دينى و ايمانى,
- اربعين هاشميه( چهل حديث),
- جامع الشّتات، به عربى، شامل مسايل و احکام,
- اخلاق,
- مخزن اللئالى، در فضايل على عليه السّلام.
نسیم سحر دات آی آر
تعجیل در ظهور آقا امام زمان عج صلوات
