- نویسنده : نسیم سحر
- بازدید : 886 مشاهده
- دسته بندی : قرآن , مفسران و قاریان ,
محل تولد: جبل عامل
تاريخ تولد: 1070 ق
تاریخ وفات: 1135 ق
استادان: ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
شاگردان: ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
معرفي تفسير: تفسير« الوجيز فى تفسير القرآن العزيز»
روش تفسير:
او، روشى مزجى است که مؤلف در نگارش آن گزيده گويى را پيشه ساخته، و به بسيارى از وجوه تفسير، و نکات بلاغى و ادبى اشاره نموده است، در عين حال از وجوه اعراب و قرائات صرف نظر نکرده است. به همين روش تمام آيات قرآن را تفسير نموده است.
مفسر در مقدمه کوتاه خود مى نويسد:« در اين تأليف بنا را بر ايجاز در تعبير نهاده، در عين حال به اکثر اقوال و وجوه تفسيرى اشاره داشته و برخى نکات را که فهم معنا بر آن متوقف بود، متعرض گشته، در قرائت به ذکر قرائات سبعه اکتفاء، نموده( در برخى موارد جزئى به ديگر قرائتها اشاره کردهام). در عدد آيات بنا را بر مشهور( که از بسم الله الرحمن الرحيم غفلت مىنمايد.) نهادم، گرچه در اعتقاد بنابر روايات متواتر صحيحه، آن را جزء هر سوره( جز سوره توبه) مى دانم.»
ايشان معمولا پس از ذکر نام سوره، تعداد آيات مکى و مدنى بودن، و اختلاف در آن را بيان مىنمايد. وجه تسميه سوره و فضل قراءت آن را جز موارد اندک( در سوره حمد) متعرض نمىگردد.
مقاطع آيات را بيان کرده، ضمن تفسير آن، نکات اعرابى و ادبى کلمه و جمله را بيان مىنمايد، در صورت اختلاف قرائت با ذکر قارى آن را بازگو مىکند.
( مانندو ما يخادعون الا انفسهم..ج 1 صفحه 74 سوره بقره) ذکر شأن نزول آيات نيز مورد توجه ايشان بوده و در موارد ضرورى به بيان آن مىپردازد.( مانند ج 1 ص 224 ذيل آيات 5 و 6 آل عمران درباره وفد نجران.)
استفاده وافر ايشان از روش تفسير قرآن به قرآن، با ذکر مضمون آيات ديگر يا اشاره به مضمون آنها،( مانند ج 1 ص 68«و بالاخرة هم يوقنون»و استفاده از آيات 111 و 81 سوره بقره.) به گونهاى است که حتى در مباحث ادبى از آيات ديگر بهره مىبرد.( مانند« الآخرة» که تأنيث آخر مىباشد با استفاده از سوره قصص آيه 83.)
مفسر به تناسب بين آيات توجه داشته و در جاهاى مختلف از آن در توضيح مطالب بهره برده است.( مانند آيه 6 سوره بقره« ان الذين کفروا...) ج 1 ص 69.) با توجه به صبعه ادبى و لغوى تفسير، گاه به معناى شرعى نيز اشاره دارد.( مانند معناى کفر ج 1 ص 70).
در مواجهه با آيات فقهى فقط بنا را بر تفسير متداول نهاده و مستقلا وارد مباحث فقهى نشده است.
در بحث نسخ آيه به آيه، متعرض مصاديق آن شده و با ذکر ناسخ و منسوخ، نظر خود را نيز بيان مىکند.( مانند آيه 240 سوره بقره ج 1 ص 196.)
مفسر ضمن رعايت تفسير قرآن به قرآن، براى تبيين معانى آيات، از روايات نيز بهره وافر برده، ضمن نقل مضمون روايات، گاه اصل روايت را که جايگاه تفسيرى دارد بيان مى کند.( مانند«و مما رزقناهم ينفقون»و نقل روايت امام صادق عليه السلام ج 1 ص 67.)
تفسير گرانقدر« الوجيز» داراى ويژگي هايى است که مرحوم دکتر عبد الرّزّاق محى الدين( از نوادگان مفسر ارجمند) در مقدمه خود، بر برخى از آنها اشاره مى کند:
1- برداشت مفسر از آيات قرآن، برداشتى است اديبانه که باعث گرديده، اثر او از بسيارى تفسيرهاى ديگر متمايز باشد، چرا که بيشتر مفسران، آيات را چنان با فرهنگ خويش در آميختهاند که نوعى تکلف و ساختگى در آن به چشم مىخورد, در نتيجه، شگفتيهايى که نشانه اعجاز قرآنند از بين بردهاند.
2- مفسر، نظريههاى گوناگون مفسران را با دقت و امانت و بدون تعصب و پايمال کردن انديشهاى يا برترى دادن به انديشه ديگر، بيان نموده و سپس با آرامش خاطر، نظريه خويش را ابراز کرده است.
3- مؤلف، بحث را نه چندان گسترده و وسيع مطرح کرده و نه آن را کوتاه و نارسا، رها ساخته، بلکه کوشيده است، مطالب را با فشردگى مناسبى بيان نمايد، و بر اين اساس، قرائات، شأن نزول، لغت، قواعد نحوى، بلاغت، احکام فقهى، مسائل کلامى، حوادث تاريخى، همه و همه را يکسان مورد توجه قرار داده است و بىگمان در هنر نگارش، همگان از اين ويژگى برخوردار نيستند. اين شيوه بيان، گوياى اين حقيقت است که مفسّر به علوم عربى و مباحث اسلامى، تسلط کامل داشته است، تسلّطى که وى را در چيرگى بر قلم خويش توانا ساخته است.
4- اختصار از ديدگاه مؤلف، اختصار در انديشهها و مطالب نيست، بلکه اختصار در رساندن مفاهيم و مطالب است، يعنى اختصار به گونهاى است که اگر توضيح مطالب را در کتابهاى مفصل جستجو کنيد، به بيش از آنچه در اين اثر به آن اشاره رفته، دست نخواهيد يافت.
آثار مفسر:
1- الوجيز فى التفسير( تفسير مورد بحث)
2- شرح اربعين حديث در طهارت( حاوى شرح 21 حديث)
3- توقيف السائل على دلائل المسائل( در فقه).
4- الافاده السنية فى فهم الصلوات اليومية
5- ارجوزة فى اصول الفقه
6- ارجوزة فى النحو
7- تحفة المبتدى فى المنطق( منظوم همراه با شرح مؤلف)
8- ارشاد المتعلم الى الطريق( در منطق)
9- شرح حاشية مولى عبد الله شاه آبادى
10- رسالة فى ان النسبة ثلاثية او رباعية
11- أرجوزة فى علم الفلک به نام« تبصرة المبتدى»
2- شرح اربعين حديث در طهارت( حاوى شرح 21 حديث)
3- توقيف السائل على دلائل المسائل( در فقه).
4- الافاده السنية فى فهم الصلوات اليومية
5- ارجوزة فى اصول الفقه
6- ارجوزة فى النحو
7- تحفة المبتدى فى المنطق( منظوم همراه با شرح مؤلف)
8- ارشاد المتعلم الى الطريق( در منطق)
9- شرح حاشية مولى عبد الله شاه آبادى
10- رسالة فى ان النسبة ثلاثية او رباعية
11- أرجوزة فى علم الفلک به نام« تبصرة المبتدى»
نسیم سحر دات آی آر
تعجیل در ظهور آقا امام زمان عج صلوات
