نسیم سحر

تاریخچۀ شرک و بت ­پرستی

تاریخ بت­ پرستی در ادوار زندگی بشر را می­ توان در پرستش و کرنش در برابر مظاهر طبیعی جستجو کرد. یکی از باورهای رایج در میان انسان­های نخستین تقدیس و ستایش برخی از حیوانات و گیاهان بوده است که «توتم» نام دارد و به این نوع پرستش، توتم پرستی اطلاق می ­شود. علاوه بر تقدیس حیوانات و گیاهان، در این دوره حتّی پاره­ای اشیای بی جان هم قداست داشته­اند که به آنها «فتیش» گفته می ­شد.
پس از پایان اعصار نخستین، تاریخ آدمیان به تدریج شاهد ظهور تمدن های بزرگی در گوشه و کنار زمین گردید و بت­پرستی از شکل نخستین آن یعنی پرستش مظاهر طبیعی به سوی پرستش امور فراطبیعی یا ارواح و خدایان نامرئی تکامل یافت. در این راستا می­توان به دو نمونه از این دست اشاره کرد:

الف) در روم، مردم به ارواح متعددی اعتقاد داشتند؛ ارواحی که فاقد صورت مشخص و شخصیت مستقل بودند.(معارف اسلامی، ج1، ص 38 ـ 27.) رومیان قدیم حدود سه هزار خدا به نام ارباب انواع داشتند زیرا هر کاری نزد آنان، خدای مخصوص داشت.(ماله، البر، تاریخ روم، ج 1، ص 29.) مثل خدای باران و غیره.

ب) در ایران پیش از زردتشت، آیین مغان غالب بود که دو گانه پرستی و اعتقاد به خدای خیر و خدای شر را تبلیغ می کرد. اما زردتشت با ظهور خود، آیین پیشین را اصلاح کرد و شرک ایرانیان را به سوی یکتاپرستی سوق داد.(سعیدی مهر و امیر دیوانی، معارف اسلامی، ج 1، ص 38.) و از اصلاحات او، این بود که پرستش دیوان را ممنوع کرد و تنها به پرستش اهورا مزدا دعوت می­ کرد و دیوان را پلید و ملعون و غیر قابل پرستش می­دانست. اما عقاید آریائی­ها پس از زردتشت رو به پستی و انحطاط گذاشت و به اعتقاد بسیاری از محققان جنبه‌ي عالی تعلیمات زردتشت تبدیل به افکاری سخیفی شد که در دوران ساسانیان به کیش زردتشت بستند.(شهید مطهری،خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 209 ـ 213.)

نسیم سحر دات آی آر