- نویسنده : نسیم سحر
- بازدید : 1831 مشاهده
- دسته بندی : قرآن , مفسران و قاریان ,
سيد محمود آلوسي صاحب تفسير روح المعاني
محل تولد: بغداد
تاريخ تولد: متولد 1217 ق
تاریخ وفات: 1270 ق
استادان: آلوسي از کودکى نزد پدر و استادان ادب درس خواند و به سبب هوشمندى و داشتن حافظه اى قوى در کسب علم به سرعت پيش رفت، چنانکه در 13 سالگى شرحى بر قطر الندى نوشت سپس از بسيارى از عالمان مشهور بغداد اجازه روايت يافت و خود در شمار استادان بزرگ در آمد و ملقب به « علامه» شد.
آنگاه متولى مدرسه مرجانيه بغداد و موقوفات آن گرديد. سرانجام در 1248 ق / 1832 م با آنکه او خود شافعى مذهب بود، به سبب اطلاع از فقه مذاهب ديگر، و شايد گرايش به آراى ابو حنيفه، مفتى پيروان مذهب حنفى شد. وى در همين مقام بود تا بر اثر مخالفت والى ترک بغداد، از کار برکنار شد و در 1262 ق / 1845 م احتمالا به قصد شکايت و دادخواهى به آستانه( استانبول) رفت. اما ظاهرا صدر اعظم روى خوش به او نشان نداد و وى بدانچه مى خواست، دست نيافت. با اين همه سفر او بسيار پربار بود، زيرا با بسيارى از بزرگان علم ديدار کرد، از سلطان عبد المجيد نشان افتخار دريافت داشت و دو کتاب در باب اين سفر نوشت. در 1264 ق / 1848 م يا 1267 ق / 1850 م از سفر بازگشت. وى در بغداد درگذشت.
شاگردان: ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
معرفي تفسير:
روح المعانى گسترده ترين تفسير و جامع ترين آن در نوع خود، ميان اهل سنت مى باشد. جامع آراء گذشتگان از روايت و درايت بوده، اقوال آنان را با کمال امانت و عنايت، بيان داشته، خلاصهاى از تفاسير پيش از خود محسوب مى گردد، از تفسير ابن عطيه گرفته تا تفسير ابو حيان، کشاف، ابو السعود، بيضاوى، فخر رازى و ديگران را، استفاده فراوان نموده است. ضمن نقل آنها نظر به نقادى نيز داشته است. بيش از همه از تفسير فخر رازى بهره برده و احيانا بخش هايى از منقولات رازى را نقد کرده است، بويژه در مسائل فقهيه که آلوسى حنفى مذهب بوده است. تفسيرى است عقلى و اجتهادى که روش بلاغى، بيانى و ادبى را پيش مى گيرد.
روش تفسير :
آلوسى در تفسير درباره مسائل اصول و فروع، نسبت به مذهب سلف تعصّب ورزيده و آشکارا آن را بيان مىدارد، به همين علت در بسيارى از موارد، ادب نويسندگى را رعايت ننموده است، به معتزله و شيعه بسيار مىتازد از جمله ذيل آيه 15 سوره بقره ج 1 ص 148 که به زمخشرى مىتازد.
وى شيوه بدبينى به شيعه و تهمتهاى نارواى سلف خويش را دنبال کرده، در هر مناسبت، تهمتهايى بيان نموده که در کلام گذشتگان نبوده است. مانند، سوره ساختگى« الولاية» که نويسنده زردشتى« دبستان المذاهب» بى جهت آن را به شيعه نسبت داده و در هيچيک از منابع شيعه يافت نشده است، آلوسى با کمال جسارت آن را به« ابن شهر آشوب» نسبت مىدهد و مىگويد:
« آن را در کتاب« مثالب» آورده است» ج 1 ص 23 فائده ششم از مقدمه با بررسى دو نسخه خطى از کتاب« مثالب» در کتابخانههاى هند اثرى از آن يافت نشد، بلکه در بخشى از کتاب، مسأله تحريف با انکار شديد، مطرح شده بود.
وى مسائل فقهى را هم به طور گسترده بيان مى کند و آراى فقها و مناقشات و مجادلات آنان را يادآور مى شود، چنانکه از تفسير به کتاب فقه تبديل مى شود مانند آيه 236 سوره بقره. در مسائل کلامى هم سخن را به درازا مى کشاند و تعصب خود را نيز ابراز مى دارد. در تفسير آياتى که متعلق به طبيعت و آسمان ها و زمين مى باشد، با نقل کلام اهل حکمت و هيئت چنان کلام را بسط مى دهد که از مدار تفسير خارج مى شود و نظر خود را به اثبات مى رساند، مانند آيات 38- 39 و 40 از سوره يس، و آيه 12 سوره طلاق. اسرائيليات و روايات دروغ و جعلى، يکى از مشکلات برخى تفاسير پيشينيان بوده است، آلوسى در اين باب ضمن نقل آنها، به نقد و بحث مىپردازد و دروغ بودن آنها را آشکار مى سازد مانند آيه 12 سوره مائده و رواياتى که بغوى در اين مورد نقل مى کند.
آلوسى متعرض قراءات نيز مى گردد، امّا مقيد به متواتر بودن آنها نيست. هم چنان که مناسبات بين سور و آيات را نيز بيان مى دارد. در روح المعانى، اسباب النزول آيات، مورد توجه قرار مى گيرد. در بحثهاى نحوى نيز آلوسى سخن را به دراز مى کشاند و جاى جاى تفسير آشکار است.
وى از تفسير رمزى و عرفانى نيز چشم نمى پوشد و پس از تفسير ظاهرى آيات، در حدّ توان به آن مى پردازد، در اين مورد از تفاسير نيشابورى، قشيرى، ابن عربى و مانند آن، بهره مى گيرد و گاهى نيز در وادى خيال و وهم سرگردان مى ماند. خلاصه اينکه، روح المعانى، دايرة المعارف تفسيرى طولانى و مفصل است که تقريبا از حجم و حدود تفسيرى خارج شده است. مى توان گفت: تفسير آلوسى، گستردهترين تفسيرى است که پس از فخر رازى به شيوه کهن ظهور يافته است، بلکه نسخه دوم تفسير رازى است ولى با اندکى تغيير.
روش کلى وى در ورود به تفسير بدين گونه است که:
ابتدا به نام سوره، مکى، مدنى بودن و اقوال موجود در اين قسمت، مى پردازد، سپس به ذکر فضل سوره و خواص آن همت مى گمارد، بعد از آن تفسير سوره را آيه به آيه و کلمه به کلمه، بيان مىدارد، که در آن به لغت، ادبيات، قرائت، مناسبت بين آيات و سور و اسباب نزول، مى پردازد و در مباحث لغوى و ادبى به اشعار عرب استشهاد فراوان دارد.تفسير روح المعانى بارها به چاپ رسيده است برخى چاپها در سالهاى 1301 و 1310 قمرى معادل 1883 و 1893 بوده است.
آثار مفسر:
آثار مفسر:
شهرت علمى آلوسى بيشتر به سبب تفسير معروف روح المعانى است، اما وى عموما به حوادث تاريخى علاقه نشان داده است و اين امر از نامه ها و کتاب هاى تراجمى که از وى بر جاى مانده، به خوبى پيداست، در زمينه لغت نيز آثارى دارد که گويا از دوران جوانى اوست.
بيش از 20 کتاب در زمينه هاى ادبيات، تراجم، منطق، عرفان، عقايد و تفسير از وى به جا مانده است، دقائق التفسير، شرح العينية فى مدح سيدنا على( ع) و رساله اى در امامت در رد شيعه از آن جمله اند.
نسیم سحر دات آی آر
تعجیل در ظهور آقا امام زمان عج صلوات
سلام من مدیر سایت ronaldo-07.rozblog.com هستم . یک پیشنهاد فوق و العاده براتون داشتم:
شما در کنار مدیریت سایت خود میتوانید به ما در نویسندگی در http://ronaldo-07.rozblog.com کمک کنید ما هم در عوض نویسندگی شما ;برای سایت شما هر روز بازدید واقعی ارسال میکنیم که حداقل روزانه 250 نفر بازدید کننده (ای پی) و حدود 1500 بازدید ارسال میشود.
نکته1: با نویسندگی شما در سایت ما شما دیگه یک نویسنده ی عادی نیستید بلکه یک مدیر سایت پر بازدید و ... هستید.
اگر پیشنهادمو قبول کردی نام کاربری و رمزتو بهم نظرکن؟