
ادامه مبحث:
http://www.nasimsahar.ir/post/262
پیامبر اكرم (ص):
“ مومن ، شوخ و لبخند بر دهان باشد و منافق بدخلق و گره بر ابرو .”
امروزه ضرب المثل ایرانی “ خنده بر هر درد بی درمان دواست ” مصداق كاملا علمی پیدا كرده است . دانش پزشكی در قرن حاضر به وضوح می داند اشخاصی كه اصطلاحا یك لب و هزار خنده گفته می شوند ، نسبت به آنان كه به اصطلاح با خودشان نیز قهرند ! و نسبت به زندگی بدبین و عبوس هستند ، بسیار كمتر دچار بیماری های جسمی و روانی می شوند .
به این ترتیب هر عاملی كه شادابی را به انسان هدیه كند ، در واقع به سلامتی جسم و روان او كمك كرده است . اما نكته بسیار مهمی كه دانش طب به بشر آموخته است ، این مطلب است كه شادابی و افسردگی انسان پیش از آن كه تحت كنترل اراده او باشد ، زیر فرمان تغییرات مواد شیمایی در سلسله اعصاب مركزی انسان است و ما این مطلب را در ادامه مباحث “ 40 نكته پیرامون نماز ” از جمله مبحث “ تعادل ناقلهای عصبی ” روشن تر خواهیم كرد .
اما در این جا ذكر همین نكته كافی است كه مثلا افزایش یك ماده شیمیایی به نام “ دو پامین ” در بدن سبب می شود ، انسان بدون آن كه خود بخواهد ، دچار ناراحتی و كاهش این ماده نیز سبب شاد شدن غیر ارادی انسان خواهد شد .
به عنوان مثال ، عصبانیت و ناراحتی غیر ارادی و بدون علت صبحگاهی كه حالت شدید آن به عنوان ملانكولی یا همان مالیخولیا ( افسردگی درون زاد صبحگاهی ) شناخته می شود ، در اثر تغییرات و كم و زیاد شدن همین مواد شیمیایی به وقوع می پیوندد.
اما از جمله این مواد شیمیایی داخل بدن كه به طور غیر ارادی سبب شادی انسان می شود و به او شعف و نشئه بی نظیر می بخشد ، ماده ای به نام “ كورتیزول می باشد كه میزان آن در داخل بدن انسان در ساعات سحرگاهی به شدت افزایش می یابد و در صورت بیداری انسان در این ساعات ، لذت و شعف سرمست كننده ای نصیب او می شود كه بی شك بر زندگی او در تمام طول روز تاثیر گذار است .
افزایش كورتیزول در ساعات صبح و ارتباط آن با سرخوشی صبحگاهی ، كه امروزه از مسلمات پزشكی است ، در واقع توجیه قابل توجهی بر همه مضامینی كه در فرهنگ و ادب و عرفان پیرامون “ اسرار سحر ” معرفی می شوند ارائه می دهد .
از نمونه توجه بسیار به سرخوشی و شادابی سحرگاهی و تاثیر آن در زندگی انسان در اشعار خواجه شیرین سخن شیراز حضرت حافظ بسیار می توان یافت :
هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ از یمن دعای شب و ورد سحری بود
ضرب المثل ایرانی مشهور كه منسوب به بزرگمهر می باشد یعنی : “ سحر خیز باش تا كامروا باشی ” نیز اشاراتی نغز به تاثیر بیداری صبحگاهی بر زندگی شادكامانه و سعادت آمیز دارد .
به این ترتیب واضح است ، امر واجب نماز صبح با ارزانی داشتن بیداری صبحگاهی به انسان تقدیم كننده شادابی جسم و روان به او می باشد و یك نتیجه مهم این شادابی ، سلامت جسم و روان خواهد بود .
صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ هرچه كردم همه از دولت قرآن كردم
منابع:
ترجمه فارسی روانپزشكی كاپلان ـ سادوك ، دكتر نصرت اله پور افكاری ـ جلد سوم صفحه111.
بازنویسی: نسیم سحر
تعجیل در ظهور آقا امام زمان عج صلوات