مواد مخدر و داروهای ضد درد، به نام "اپیوئیدها" (مانند مورفین، هیدرومورفون، اکسی کدون و تیلنول شماره 3) ممکن است باعث یبوست شوند. مواد افیونی حرکت مدفوع را از طریق روده شما (روده) کند می کنند. این به روده شما زمان بیشتری می دهد تا آب را از مدفوع شما خارج کند و باعث سفت، خشک و سخت شدن دفع آن می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مواد مخدر و داروهای ضد درد، به نام "اپیوئیدها" (مانند مورفین، هیدرومورفون، اکسی کدون و تیلنول شماره 3) ممکن است باعث یبوست شوند. مواد افیونی حرکت مدفوع را از طریق روده شما (روده) کند می کنند. این به روده شما زمان بیشتری می دهد تا آب را از مدفوع شما خارج کند و باعث سفت، خشک و سخت شدن دفع آن می شود.

یکی از شایع ترین عوارض جانبی مواد افیونی یبوست مزمن است که تا 95 درصد بیماران آن را تجربه می کنند و بلافاصله پس از مصرف اولین دوز رخ می دهد.

یبوست یکی از شایع ترین و ناراحت کننده ترین عوارض مصرف مواد افیونی از جمله موادی مانند تریاک و متادون است. بسیاری از افرادی که مصرف کننده هستند، چه به دلیل اعتیاد یا برای کنترل درد ، با یبوست و حرکات سخت، دست و پنجه نرم می کنند.یبوست ناشی از مواد افیونی معمولاً با استفاده مداوم در طول زمان بهبود نمی‌یابد، بلکه آن را به یک مشکل پایدار تبدیل می‌کند.

مواد مخدر به عنوان مهار تخلیه معده در دستگاه گوارش شناخته شده است که منجر به تاخیر در جذب داروها و افزایش جذب مایع می شود. کمبود مایع در روده منجر به سفت شدن مدفوع و یبوست می شود.

چرا مواد افیونی باعث یبوست و مشکلات روده می شوند؟

مورفین و سایر مواد افیونی مثل تریاک و متادون بر گیرنده های مواد افیونی در نورون های روده ای با انواع اثرات دستگاه گوارش که شامل کاهش تحرک دستگاه گوارش و صفراوی و ترشح تولید تهوع، استفراغ، یبوست، انسداد ثانویه کاذب روده و گاستروپارزی می شود، عمل می کنند.

opioids have been found to decrease emptying of pancreatic juice and bile leading to delayed digestion. 

مشخص شده است که مواد افیونی تخلیه شیره لوزالمعده و صفرا را کاهش می‌دهند که منجر به تاخیر در هضم می‌شود.

www.ncbi.nlm.nih.gov

مواد مخدر مانند تریاک، مرفین، هروئین، متادون و … به طرق مختلف بر مغز و بدن تاثیر می گذارند، اما تأثیر آنها بر سیستم گوارش قوی تر است. این مواد به گیرنده های mu-opioid در روده متصل می شوند که منجر به چندین تغییر می شود:

کاهش تحرک روده

 مواد مخدر انقباضات ماهیچه ای و طبیعی روده ها را کاهش می دهند و حرکت مدفوع را در روده بزرگ سخت تر می کنند.

افزایش جذب مایعات

 روده بزرگ بیش از حد معمول آب را از مدفوع جذب می کند و مدفوع را سفت و خشک می کند.

اختلال عملکرد اسفنکتر مقعد

مواد مخدر همچنین می توانند عملکرد عضلات اسفنکتر مقعدی را مختل کنند و دفع مدفوع را سخت تر کنند.

نتیجه ترکیبی از مدفوع سفت، نفخ، گاز، ناراحتی و گاهی اوقات اجابت مزاج دردناک است. در افرادی که به مدت طولانی از مواد افیونی استفاده می کنند، یبوست مزمن می شود و در صورت عدم درمان منجر به عوارضی مانند هموروئید، شقاق مقعدی و حتی نهفتگی مدفوع شود.

درمان یبوست ناشی از مواد افیونی چیست؟

از آنجایی که مواد افیونی باعث کاهش پریستالسیس می شوند و باعث تشکیل مدفوع سفت می شوند، مفیدترین ملین ها آنهایی هستند که پریستالتیک را افزایش داده و مدفوع را نرم می کنند. درمان یبوست در خط اول توصیه شده شامل ملین های اسمزی (ترجیحا پلی اتیلن گلیکول) و محرک است.

آیا لاکتولوز برای یبوست ناشی از مواد افیونی مفید است؟

در مقایسه با سنا: به نظر می رسد لاکتولوز در کاهش تعداد روزهای بدون اجابت مزاج در افرادی که مواد افیونی تجویز می کنند مؤثر است (شواهد با کیفیت متوسط).

5 درمان خانگی موثر برای یبوست ناشی از مواد مخدر

در حالی که درمان‌های پزشکی برای یبوست ناشی از مواد افیونی (مانند لاکتولوز، پلی اتیلن گلیکول و داروهای تخصصی) وجود دارد، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند ابتدا روش‌های خانگی را امتحان کنند، به‌ویژه کسانی که به دلیل خجالت و شرم مرتبط با اعتیاد یا دلایل شخصی از درمانگاه یا درمان رسمی اجتناب می‌کنند.

در ادامه 5 روش خانگی برای مدیریت یبوست در مصرف کنندگان مواد مخدر آورده شده است:

1. آبرسانی با مایعات گرم

نوشیدن آب زیاد، به خصوص آب گرم در صبح با معده خالی، می تواند حرکت روده را تحریک کند. هیدراته ماندن مدفوع را نرم می کند و از خشک شدن آن در روده بزرگ جلوگیری می کند.

روزانه 8 تا 10 لیوان آب مصرف کنید.

برای بهبود هضم، آب لیمو را به آب گرم اضافه کنید.

دمنوش های گیاهی مانند نعناع، زنجبیل یا سنا برای منظم شدن حرکات روده مفید هستند.

2. رژیم غذایی با فیبر بالا

فیبر به مدفوع حجم می دهد و حرکت روده را بهبود می بخشد. نوع فیبر مهم است:

• فیبر محلول (که در جو، دانه کتان و سیب یافت می شود) به نرم شدن مدفوع کمک می کند.
• فیبر نامحلول (موجود در سبوس، غلات کامل و سبزیجات) حجم می‌افزاید و زمان انتقال را تسریع می‌کند.

روش های خانگی پیشنهادی:

• دانه چیا خیس خورده در آب (1 قاشق غذاخوری در یک لیوان)
• سبزیجات پخته شده با روغن زیتون
• مصرف آلوی خیس شده هر روز صبح
• برای جلوگیری از گاز و نفخ، فیبر را به تدریج اضافه کنید.

3. روغن زیتون یا روغن کرچک

روغن های طبیعی مانند روغن زیتون یا روغن کرچک می توانند به روان شدن روده ها و تحریک حرکات روده کمک کنند.

مصرف یک قاشق غذاخوری روغن زیتون با معده خالی هنگام صبح باعث تسریع حرکت روده می شود.

روغن کرچک اثر ملین قوی تری دارد به همین دلیل فقط باید گاهی استفاده شود و مصرف مداوم آن توصیه نمی شود.

برای جلوگیری از وابستگی و کم آبی بدن از استفاده بیش از حد خودداری کنید.

4. فعالیت بدنی

حتی تحرک متوسط روزانه می تواند روده را تحریک کند. مواد مخدر سرعت سیستم عصبی را کاهش می دهد، بنابراین فعالیت و حرکت روزانه باعث افزایش گردش خون شده و این اثر را خنثی می کند.

• روزانه 15 تا 30 دقیقه پیاده روی سبک، یوگا یا حرکات کششی داشته باشید.
• ماساژ ملایم شکم ( در جهت عقربه های ساعت) ممکن است به حرکت مدفوع در روده بزرگ نیز کمک کند.
• برای افرادی که محدودیت حرکتی به دلیل بیماری دارند، حتی تنفس عمیق و بلند کردن پا در رختخواب می تواند کمک کننده باشد.

5. ملین های خانگی طبیعی

برخی غذاها و مواد طبیعی به عنوان ملین های سبک عمل می کنند:

• چای سنا (عصاره برگ سنا)
• انجیر و آلو سرشار از فیبر و ترکیبات ملین طبیعی (مانند سوربیتول) هستند.
• کیوی سرشار از فیبر است و به هضم غذا کمک می کند
• دانه چیا، دانه کتان و سبزیجات برگ دار و همچنین نوشیدنی هایی مانند آب و آلو

نکات مهم برای مصرف کنندگان

از مصرف غذاهای فرآوری شده، نان سفید، غذاهای سرخ شده و لبنیات (که می توانند یبوست را بدتر کنند) خودداری کنید.

یک برنامه منظم برای دفع مدفوع داشته باشید و فوراً به میل طبیعی پاسخ دهید.

اگر متادون بخشی از درمان است، در مورد تنظیم دوز یا استفاده منظم از نرم کننده های مدفوع با پزشک مشورت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

اگر درمان‌های خانگی شکست خوردند و درد شدید شکمی، استفراغ، عدم اجابت مزاج به مدت بیش از 3 روز یا خونریزی مقعدی داشتید، باید به دنبال کمک پزشکی باشید. یبوست مزمن درمان نشده می تواند منجر به عوارض جدی تر شود.

منبع:

https://dana.ir/2097886